Հայաստանը 1918թ. նախօրյակին
Գրականություն՝
- Մելքոնյան Ա․- Հայոց պատմության ակնարկներ : (հնագույն ժամանակներից մինչև XX դ. վերջը) /էջ 275-ից/
- ԱՆԴՐԿՈՎԿԱՍԻ ՆԵՐՔԻՆ ԵՎ ԱՐՏԱՔԻՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԻՐԱՎԻՃԱԿԸ (1917 Թ. ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ — 1918 Թ. ՓԵՏՐՎԱՐ)
- Հայաստանի անկախության ուղին
- ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐՈՒՄ /էջ 351-ից/
- ՄԵԾ ՀԱՂԹԱՆԱԿՆԵՐԸ, ՀԱՏՈՐ Դ /էջ 182-ից/
Տեսանյութեր՝
Վերլուծություն՝
1917 թ. բոլշևիկյան հեղաշրջումը նոր ցնցումներ առաջացրեց Ռուսաստանում. երկրի պառակտման լուրջ սպառնալիք էր ստեղծվել:
Ճիշտ է, փետրվարյան հեղափոխությունը մերժում էր միապետությունը,
սակայն այդ շրջանում Ռուսաստանի միասնությանը դեռևս լուրջ
վտանգ չէր սպառնում: Իշխանությունը գրաված բոլշևիկների ծայրահեղականությունն ու անհանդուրժողականությունը երկիրը մղեցին քաղաքացիական պատերազմի՝ Ռուսաստանը բաժանելով ազդեցության
առանձին գոտիների: Այդ առնչությամբ Ռուբեն Տեր-Մինասյանը գրում
է. «… այն ժամանակ կային երեք Ռուսաստան՝ Դենիկինի, Կոլչակի, Լենինի: Երեքն ալ համահավասար ուժեղ, երեքն ալ նոյնքան հավակնություններ ունէին, որ տերը պիտի դառնան ամբողջական Ռուսաստանի,
բայց երեքն ալ միմյանց թշնամի»
Դեկտեմբերի 5-ին (18) ստորագրվեց Երզնկայի (Երզինջանի) պայմանագիրը10, որով պատերազմող կողմերի միջև հաստատվում էր սահմանող գիծ Սև ծովից մինչև Վանա լիճը։